Մուսա լեռան քառասուն օրը / The Forty Days of Musa Dagh

...այս օրերին 1915թ.

«Մուսա լեռան պաշտպանությունից այնքան ոգևորված էի որ ցանկանում էի օգնել հայերին, գրելով վեպ և պատմելով այդ իրադարձությունը ամբողջ աշխարհին »

Ֆրանց Վերֆել

----------------------

1915թ. հուլիսի 13-ին Կիլիկիայի Սուեդիայի շրջանի հայկական գյուղերում տների պատերին հայտարարություն էր փակցված, որով կարգադրվում էր պատրաստ լինել 8 օրից ուղևորվելու Միջագետք` Դեր-Զորի անապատ, ուր իբրև թե պետք է վերաբնակեցվեր ոչ մուսուլմանական ազգաբնակչությունը: Ի պատասխան թուրքական կառավարության հրամանի` Մուսա լեռան և հարակից 5 գյուղերի յուրաքանչյուր բնակիչ որոշում է Մուսա լեռան գագաթին կազմակերպել պաշտպանություն: Տղամարդիկ ու կանայք, ծերունիներն ու երեխաները, թողնելով իրենց տները, բարձրանում են լեռը` վերցնելով միայն հրացան, վառոդ, փամփուշտ, կերակուր և ջուր: Հարձակվող թշնամու կանոնավոր զորքը պարտություն է կրում, և դրանից գազազած թուրքական հրամանատարությունը զենքի է կոչում մերձակա գյուղերի ողջ մուսուլմանական բնակչությանը: Ցամաքի կողմից կտրելով մուսալեռցիներին արտաքին աշխարհից` որոշում են սովամահ անել նրանց, մյուս կողմից զառիթափն էր ու ծովը: Հայերը սկսում են փրկություն փնտրել ծովի կողմից: Դիմադրության 53-րդ օրը` 1915թ. սեպտեմբերի 12-ին, կիրակի առավոտյան երևում է ֆրանսիական «Գիշեն» ռազմանավը: Լողալով նավին են մոտենում մի քանի մուսալեռցիներ: Նավապետը Էսկադրայի հրամանատարին հաղորդում է հայերի օգնության խնդրանքը: Շուտով ափին է մոտենում «Ժաննա դԱրկ» ռազմանավը` ուրիշ պահականավերի ուղեկցությամբ: Մուսա լեռան ապստամբներն իրենց ընտանիքներով` ընդամենը 4058 մարդ, նավ են բարձրանում ու փրկվում:

--------------------------------------------

... these days, in 1915.

The Forty Days of Musa Dagh (Die vierzig Tage des Musa Dagh) is a 1933 novel by Austrian-Bohemian writer Franz Werfel based on true events that took place in 1915, during the second year of World War I and at the beginning of the Armenian Genocide. The novel focuses on the defense of a small community ofArmenians living in the mountainous region of Hatay Province of the former Ottoman Empire—now part of present-day southern Turkey on the Mediterranean coast—as well the events in Istanbul and provincial capitals, where the Young Turkish government orchestrated the deportations, concentration camps, and massacres of the empire's Armenian citizens. This policy, as well as who bore responsibility for it, has been controversial and contested since 1915. Because of this, or perhaps in spite of it, the facts and scope of the Armenian Genocide were little known until Werfel’s novel, which entailed voluminous research and is generally accepted as based on historical events.

more: From Wikipedia